سنّت قصه پردازی و نقش گوسان ها در نقل روایت های پهلوانی

نویسندگان

محمدرضا راشدمحصل

چکیده

چکیده وجود نام های مشترک و روایت های همانند در اوستا و حماسه های هند نشان از قدمت داستان های اساطیری و حماسی ایران - حدّاقّل از زمان همراهی و همزیستی اقوام هند و ایرانی، یعنی بیش از دو هزار سال پیش از میلاد مسیح - دارد. برخی نشانه ها از نوع جانوران شگفت، پرندگان خارق العاده و روایت های مختلف از اسطورة دموزی واینانا، نماینده مشترکاتی با اقوام هند و اروپایی و ساکنان بین النهرین است. اشاره های هرودوت، کتزیاس و گزنفون در کتاب ها و گزارش های خارس میتیلینی بارسالار اسکندر حکایت دارد که داستان های دینی، پهلوانی و غنایی در مراکز فرهنگی و گنجینه های شاهان ایرانی نگهداری شده است. این اشاره ها، بیان گر آنست که قصه پردازی و توجه به آن همزاد عمر آدمیست، بویژه که این قصه پردازی ها در میان اقوام ایرانی بیش تر با آواز و حرکات نمایشی همراه بوده است. روایت هایی دیگر چون داستان رستم و سهراب و به آسمان رفتن کاوس نیز نشان از نقلهایی دارد که گوسان های قصه پرداز در مناطق مختلف شاید با اندکی تغییر، غالباً قصّه ها را به صورت منظوم و با آواز می خوانده اند. این روایت ها که بیشتر تمثیل های غنایی پهلوانی است. در شاهنامه نیز در داستان خسروپرویز و باربد نمونه هایی دارد. گوسان ها با این که از میان تودة مردم برخاسته و بیشتر برای آنها روایت پردازی می کرده اند، در میان برجستگان و حکومت گران هم از موقعیتی خاص برخوردار بوده و غالباً به مجالس آنان رفت و آمد داشته اند. در این گفتار کوشش شده است تا به اهمیت این روایت گران بدیهه سرا اشاره شود و مقام و موقعیّت آنان در جامعه مشخّص گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سنّت قصه‌پردازی و نقش گوسان‌ها در نقل روایت‌های پهلوانی

چکیده وجود نام‌های مشترک و روایت‌های همانند در اوستا و حماسه‌های هند نشان از قدمت داستان‌های اساطیری و حماسی ایران - حدّاقّل از زمان همراهی و همزیستی اقوام هند و ایرانی، یعنی بیش از دو هزار سال پیش از میلاد مسیح - دارد. برخی نشانه‌ها از نوع جانوران شگفت، پرندگان خارق‌العاده و روایت‌های مختلف از اسطورة دموزی واینانا، نماینده مشترکاتی با اقوام هند و اروپایی و ساکنان بین‌النهرین است. اشاره‌های هرود...

متن کامل

قصه¬های قرآن از منظر شخصیت¬پردازی

چکیده    داستان به عنوان یک شکل ادبی و هنری دارای شکل هندسی خاصی است که آن را از دیگر اشکال ادبی مانند قصیده، خطبه، مقاله و... متمایز می­سازد. معمولأ یک داستان هنری از این عناصر تشکیل شده است: طرح و پی­رنگ، شخصیت وشخصیت­پردازی، کشمکش، گفتگو، صحنه و صحنه­پردازی (زمان و مکان)، زاویه ­دید و درون­مایه. از میان این عناصر دو عنصر شخصیت­پردازی و گفتگو، رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ بطوری­که نخستین...

متن کامل

قصه، ساختار روایت و فرهنگ عامه(نگاهی به زن، باروری و آب در قصه های لری)

از جمله مفاهیم قابل توجه در مطالعات انسان‌شناختی توجه به زبان و فرهنگ است. زبان به تعبیر ادوارد بارنت تایلور یکی از عناصر فرهنگی است که پس از عبور از فرهنگ در سطح فرهنگ عامه با تولیدات ادبی به نقش‌آفرینی‌های نوینی در زندگی فرهنگی و اجتماعی انسان‌ها می‌پردازد. از آن جمله می‌توان به داستان‌ها و افسانه‌های قومی اشاره نمود که این تولیدات لایه‌هایی از فرهنگ جامعة انسانی را بر می‌تابد. این م...

متن کامل

روایت و دامنه زمانی روایت در قصه های مثنوی

هر پدیده نسبتاً دامنه داری که دارای سیری پیش رونده باشد، ساختار روایی ساده ای را در بطن خود می پروراند. در این ساختارِ ساده گویی، عناصر تشکیل دهنده پدیده از نقطه a به سمت b ، از bبه سمت c و ... حرکت می کنند؛ شبیه رشد تکاملی دانه تا مرحله درخت شدن و میوه دادن. آنچه به ساختاری پیش رونده و روایی شکل داستانی می بخشد، گشتارهایی است که از سوی نویسنده/ راوی بر پیکره موضوع تحمیل می شود؛ این گشتارها در تو...

متن کامل

روایت در قصه های استاندل

در روایت یک قصّه، این موضوع که نویسنده کیست؟ چه تفاوتی با روایت گر قصّه دارد؟ قصّه با چه ضمیری روایت می شود؟ دیدگاه نویسنده چیست؟ سبک نوشتار او چگونه است؟ و پرسش هایی دیگر از این قبیل، از اهمیّتی اساسی برای موفقیت فنی قصّه، درک آن و ارتباطی که بطور مداوم با روند معنایی حفظ می کند، برخوردار است. استاندل از نویسندگان بزرگ قرن نوزدهم میلادی در ادبیات فرانسه، صاحب رمان های موفق به خاطر شیوۀ روایت ویژۀ خ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه ادب حماسی

ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

ISSN 2322-5793

دوره 8

شماره 14 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023